در شب اول قبر سوالاتی را نکیر و منکر میپرسند که  برگرفته از روایات  معصومین (علیهم السلام ) است ؛

1-خدايت كيست؟

2- پيامبرت كيست، و رهبر و امامت كدام است؟

3- دينت چيست؟

4- عمرت را در چه راهى به پايان رساندى؟

5- اموالت را از چه راهى به دست آوردى و در چه راهى به مصرف رساندى؟

7- قبله‏ ات كدام است؟

8- كتاب آسمانى تو چه نام دارد؟

9- نماز

10-  زكات

11-روزه

12 - حج

قابل تامل: افراد بسیاری نیز هستند که به دین اسلام میمیرند و به پیامبرش ایمان دارند و در دنیا نیز به دستورات الهی اعتقادی داشتند؛  ولیکن چون اعتقاد راسخ نبوده و تقوای الهی و حدودات را خوب رعایت نمیکردند و از طرفی ترس شدید  از چهره های نکیر و منکر ؛دچار فراموشی در این شب مهم میشوند و قادر به پاسخگویی نیستد که در این جا تلقین و دعا در حق میت بسیار موثر است.

به محض ورود میت به  قبر، شب اول قبر آغاز میشود.که ممکن است تحمل همان سختی های اولیه، جهت آشنایی با جهان آخرت ،پذیرفتن حقایق هولناکی چون حساب و کتاب ، نکیر ومنکر و برزخ و قیامت ... باشد.

 سخت ترین شبی است که میت تجربه میکند و بر اساس اعمال خود فرد ، این شدت کم و زیاد دارد.

  ااز مهم ترین حوادث این شب ، سوالات نکیر و منکر است.

پیغمبر- صلّى اللّه علیه و آله و سلّم- سؤال كردند، فرمود: نماز از واجبات دین است ...شفیع نزد ملك الموت، و مونس قبر و فرش زیر پهلو است. جواب نكیر و منكر است.

برای آسانی و نجات از عذاب نکیر و منکر و نیز پاسخگویی به این دو فرشته الهی که به تواتر در روایات ایشان را رعب آور معرفی کرده؛ راه هایی آورده اند:

نماز 

 (2) ضمرة بن حبیب گوید راجع به نماز از پیغمبر- صلّى اللّه علیه و آله و سلّم- سؤال كردند، فرمود: نماز از واجبات دین است ...شفیع نزد ملك الموت، و مونس قبر و فرش زیر پهلو است. جواب نكیر و منكر است.(نصحایح ،369، نماز بیست و نه خاصیت دارد ... )

 نماز شب

 و امام صادق علیه السّلام از پدرانش از پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلم نقل كردند كه: نماز شب باعث خشنودى خدا و دوستى فرشتگان مى‏گردد و... جواب منكر و نكیر و مونس و زائر او در قبر می‏گردد.

 روزه ماه شعبان

 هر كس نُه روز از ماه شعبان را روزه بگیرد منكر و نكیر به هنگام سؤال، با وى مهربان و با عطوفت خواهند بود.( ثواب الاعمال وعقاب الاعمال ،شیخ صدوق ،ص82)

 دوستی وپیروی از حضرت علی علیه السلام

  هر كس على را دوست بدارد خداوند ... ترس منكر و نكیر را از او دور مى‏گرداند و قبرش را روشن می‏سازد و چهره‏اش را نورانى می‏نماید. (الإیمان و الكفر بحار الانوار،ج‏1،254)   

 در ادامه عواملی که باعث کم شدن فشار قبر میشود؛  با توضیحات و روایات ذکر شده است.